Gata Says Cheese!


Formaggio Fresco Pepato
 
 
Ser włoski (sycylijski), z mleka krowiego (?), owczego i koziego (proporcji nie podano), podpuszczkowy, gotowany, świeży lub krótko dojrzewający, półmiękki, z dodatkiem ziaren czarnego pieprzu (1%). Zawartość tłuszczu 32g/100g. Według słów sprzedającego Włocha dojrzewał 3 miesiące, ale jest to najpewniej pomyłka językowa i sprzedawca miał na myśli 3 tygodnie. Kupiony w październiku 2021 na Jarmarku Włoskim we Wrocławiu. Wyprodukowany przez sycylijską firmę C.L.G. Srl z Canicatti (prowincja Agrigento, region Sicilia), która reklamuje się jako producent "typowych wyrobów sycylijskich" z dwudziestoletnim doświadczeniem i ma stronę internetową pod dumną nazwą "formaggisicilia" czyli "sycylijskie sery".

Sycylia posiada starożytne tradycje serowarstwa, a sery są istotnym składnikiem tradycyjnej kuchni regionalnej. Przed podbojem przez Imperium Rzymskie w III wieku pne wyspa była skolonizowana przez Greków, którzy wyrabiali sery krowie i owcze. Rzymianie byli zafascynowani grecką kulturą i tradycjami, i w rezultacie razem z wyspą przejęli receptury wyrobu sera, co doprowadziło do powstania słynnego włoskiego twardego sera owczego Pecorino.

Współcześnie Sycylia posiada własną odmianę Pecorino - ser owczy Picurinu (w wersji certyfikowanej Pecorino Siciliano DOP). Drugi tradycyjny sycylijski ser to Canestrato z mleka krowiego lub mieszanego (głównie krowiego i owczego, ale może też być krowie i kozie albo wszystkie trzy rodzaje), także wyrabiany od starożytności przez hodowców stad mieszanych, tak aby maksymalnie wykorzystać otrzymane mleko. Krowia odmiana Canestrato to Canestrato Vacchino.

Picurinu i Canestrato mają bardzo podobną, unikatową technologię produkcji. Charakterystyczne i niestandardowe jest umieszczanie skrzepu w trzcinowych koszach zwanych po sycylijsku "fascedda" (kosz to po włosku "canestro" - stąd nazwa sera) i parzenie (tzw. "gotowanie") przez kilka godzin w serwatce, w drewnianych kadziach. Ser może być spożywany na różnych etapach produkcji. Przed soleniem młody, najwyżej tygodniowy słodki ser jest nazywany Tuma, po krótkim pierwszym soleniu na sucho nazywa się go Primo Sale czyli "pierwsza sól" (wiek 1-2 tygodnie), a po poddaniu procesom zarówno dwukrotnego solenia (Secondo Sale), jak i 4-miesięcznego dojrzewania otrzymuje się półtwardy ser Stagionato. Przy tym Picurinu i Canestrato posługują się tymi samymi nazwami, więc pod określeniem Tuma czy Primo Sale może kryć się zarówno ser owczy, krowi, jak i mieszany. Dodatek całych ziaren czarnego pieprzu jest bardzo częsty dla sycylijskich serów, poza nim do sera dodaje się trufle, kapary, orzechy, oliwki, papryczki chilli, suszone pomidory, rukolę.

Wszystkie cztery etapy produkcji Picurinu (Tuma, Primo Sale, Secondo Sale, Stagionato) oraz oba warianty Canestrato (krowi i mieszany) posiadają sycylijskie krajowe certyfikaty PAT ("tradycyjny produkt rolno-spożywczy").

Formaggio Fresco Pepato to po włosku "ser świeży pieprzowy". Skład nie jest tu stuprocentowo pewny - na etykiecie widnieje enigmatyczny zapis "Latte, latte ovino, caprino" czyli "mleko, mleko owcze, kozie", co można rozumieć tak, że pierwsze "latte" oznacza mleko krowie (częste na polskich etykietach). Jeśli tak jest, ser wydaje się kwalifikować jako mieszany Canestrato. Niestety strona internetowa producenta jest bardzo skąpa i brak informacji o produktach. Jeśli chodzi o wiek sera, także nie ma jednoznaczności, czy "fresco" odpowiada definicji z obecnego unijnego certyfikatu Pecorino Siciliano (minimum 3 tygodnie do miesiąca), czy należy to określenie tłumaczyć dosłownie jako "świeży", czyli ser niedojrzewający. Ser ten jest znacznie bardziej słony, niż Canestrato Primo Sale, a ziarna pieprzu zdążyły lekko zmięknąć, prawdopodobny jest więc wariant pierwszy.

Kształt niedużego wysokiego cylindra o średnicy 13-15 cm i wysokości 7 cm. Tu wycinek o masie około 100 g. Konsystencja zwarta, jednolita, dość miękka, kremowa, elastyczna, z nielicznymi drobnymi dziurkami. Skórka naturalna, miękka, cienka (1-2 mm), minimalnie jaśniejszej barwy, na powierzchni odciśnięty prążkowany wzór koszyka, jadalna. Barwa kości słoniowej. Zapach niezbyt silny, aromatyczny, słodki, kwiatowy, lekko pikantny. Smak typowy dla sera owczego, słony, słodko-pikantny, orzechowy, z bardzo lekką nutką pleśniowej goryczy na finiszu. Pieprz dość miękki, wyczuwalny i dobrze komponuje się ze smakiem sera.



Copyright Gata 2021