Gata Says Cheese!


Grana Padano DOP
 
 
Ser włoski, z mleka krowiego surowego, podpuszczkowy, gotowany, nieprasowany, dojrzewający, twardy. Zawartość tłuszczu 29g/100g. Dojrzewa minimum 9 miesięcy, maksimum nie jest określone. Wcześniej w certyfikacie znajdowało się określenie "do 2 lat", które usunięto w 2009 jako potencjalnie szkodliwie ograniczające w przypadku serów mogących bez uszczerbku dla jakości dojrzewać powyżej 2 lat. Wariant podstawowy dojrzewa 9-16 miesięcy. Warianty "oltre 16 mesi" (ponad 16 miesięcy) i "riserva" (ponad 20 miesięcy) wymagają określonego oznaczenia graficznego na opakowaniu.

Grana to typ twardego sera o charakterystycznej ziarnistej, krystalicznej teksturze, dobrze nadającej się do tarcia (grana - wł. "ziarno"). Dojrzałe sery grana nie są krojone, lecz łupane przy użyciu specjalnego tępego noża-łopatki. Przymiotnik "padano" pochodzi od Niziny Padańskiej (Val Padana) w północnych Włoszech czyli obszaru geograficznego koryta rzeki Po (pol. Pad). Są to tereny o specyficznym mikroklimacie, równinne, aluwialne, rzeczno-lodowcowe, bogate w wodę, bardzo żyzne i sprzyjające produkcji paszy, zwłaszcza uprawie kukurydzy, którą są karmione krowy.

Podobno wynaleziony w opactwie cystersów Chiaravalle w XII wieku. Problem w tym, że istniały dwa opactwa o tej nazwie - w prowincji Milan (Lombardia) i w Alseno (prowincja Piacenza, Emilia-Romagna). W obu opactwach mnisi zajmowali się rekultywacją terenu. W rezultacie rozwoju hodowli powstała nadprodukcja mleka i w efekcie wyrób trwałych serów. Wszystko wskazuje na to, że w Val Padana rozwinęło się na przestrzeni wieków kilka ośrodków wyrobu krowiego sera o podobnych charakterystykach: w okolicy Piacenzy, Parmy i Milan/Lodi, i dopiero współcześnie nastąpił sztywny podział na Grana Padano, Parmigiano-Reggiano oraz "wymarły" od lat 1980. Granone Lodigiano.

Posiada krajowy certyfikat DOC od 1955 i unijny PDO od 1996 oraz oficjalne logo nazwy (żółto-czarny wydłużony romb z pełną nazwą i literami GP). Dozwolony obszar produkcji to dorzecze Padu (regiony Emilia-Romagna, Lombardia, Piemonte, Trentino-Alto Adige, Veneto), łącznie 34 prowincje w całości lub części. W przypadku prowincji Bologna i Mantova jest to teren na przeciwległym brzegu rzeki w stosunku do obszaru wyrobu Parmigiano-Reggiano. Interesów producentów strzeże istniejące od 1954 stowarzyszenie Consorzio Tutela Grana Padano z siedzibą w Desenzano del Garda (Brescia, Lombardia). Chociaż pojęcie "grana" oznacza typ sera, Grana Padano jest jedynym prawnie dopuszczonym do sprzedaży z użyciem tej nazwy w krajach Unii Europejskiej.

Technologia i wymagania certyfikatu. Kiszonki w paszy są akceptowane, wyjątkiem jest wariant Trentingrana produkowany wyłącznie w prowincji Trentino. Mleko musi być surowe, z jednego lub mieszanki dwóch udojów, naturalnie odtłuszczone. Używa się tradycyjnych miedzianych kadzi o kształcie odwróconego dzwonu. Zakwaszanie mleka przy użyciu naturalnych szczepów serwatki (pozostałej po wyrobie sera poprzedniego dnia), koagulacja podpuszczką cielęcą w temperaturze 31-33 C°. Skrzep jest ręcznie rozdrabniany do wielkości ziarna ryżu i dogrzewany do temperatury 53-56 °C przy ciągłym mieszaniu. Kiedy mieszanie ustaje, skrzep osiada na dnie kadzi i pozostaje w gorącej serwatce przez godzinę, następnie jest porcjowany, owijany płótnem i umieszczany w formach na co najmniej 36 godzin. Solony w solance przez 14-30 dni. Po wyjęciu z solanki opłukiwany wodą albo pozostawiany na 3-24 godziny w temperaturze między 25 °C a 60 °C. Dojrzewa na drewnianych półkach w temperaturze 15-22° C przez co najmniej 9 miesięcy.

"Odwieczny" rywal Parmigiano-Reggiano, od którego różni się dopuszczeniem kiszonek w paszy krów, krótszym minimalnym okresem dojrzewania (a więc mniejszą łamliwością i łagodniejszym, mniej złożonym smakiem) oraz szerszym zakresem geograficznym produkcji, co przekłada się na niższą cenę.

Ciekawostka: Konsorcjum Ochrony Sera Grana Padano wytoczyło proces sądowy producentom amerykańskiego serialu "The Bold and the Beautiful" (pol. "Moda na sukces") z powodu sceny z odcinka wyemitowanego w 2015, w której gotujący posiłek bohater rozpacza, że omyłkowo kupił Grana Padano zamiast Parmigiano-Reggiano i wraca do sklepu po właściwy ser.

Zdjęcie górne:
Wariant "oltre 16 mesi" (ponad 16 miesięcy). Marka własna Lidla Lovilio, wyprodukowany przez istniejącą od 1966 firmę Consorzio Latterie Virgilio Societa Agricola Cooperativa z Mantovy (prowincja Mantova, region Lombardia).

Kształt kręgu o średnicy 35-45 cm, wysokości 18-25 cm i wadze 24-40 kg. Tu trójkątny wycinek o boku 19 cm i wadze 200 g, pakowany w atmosferze ochronnej. Konsystencja sucha, twarda, ziarnista, płatkowa, "łuskowata", łamliwa. Zawiera białe kryształki tyrozyny. Skórka naturalna, złotożółta, bardzo twarda, o grubości 4-8 mm, ma odciśnięte logo z nazwą. Barwa słomkowożółta. Zapach wyrazisty, pikantny, lekko orzechowy. Smak słodko-pikantny, z nutami gorzkiego orzecha na finiszu.

Zdjęcie dolne:
Wariant "riserva", dojrzewający - według słów sprzedającego Włocha - 3 lata, choć na opakowaniu znajduje się tylko standardowe logo, brak oznaczeń obowiązkowych dla serów starszych niż 16 miesięcy.
Kupiony w październiku 2021 na Jarmarku Włoskim we Wrocławiu, wyprodukowany przez założoną w 1921 przez Giuseppe Colla firmę Colla SpA z Cadeo (prowincja Piacenza, region Emilia-Romagna) jako część kolekcji serów Il Formaggiaro. Dystrybuowany w 2-kilogramowych trójkątnych wycinkach pakowanych próżniowo.

Konsystencja sucha, bardzo twarda, ziarnista, płatkowa, łamliwa, zawiera białe kryształki tyrozyny. Skórka naturalna, złotożółta, bardzo twarda, o grubości 10 mm, ma odciśnięte logo z nazwą. Barwa słomkowożółta. Zapach wyrazisty, bardzo aromatyczny, pikantny, słodki, orzechowy. Smak bardzo bogaty, słodko-pikantny, umiarkowanie słony, z nutami ananasa i gorzkiego orzecha na finiszu.
 



Copyright Gata 2021