Gata Says Cheese!


Quartirolo Lombardo DOP
 
 

Ser włoski, z mleka krowiego pasteryzowanego, podpuszczkowy (z podpuszczką cielęcą), niegotowany, nieprasowany, dojrzewający, miękki. Zawartość tłuszczu 20g/100g. Zawartość tłuszczu w suchej masie 45%. Sól 1,7g/100g. Dojrzewa minimum 5 dni (świeży), minimum 30 dni (dojrzewający).

Ser Quartirolo jest znany w Lombardii od X wieku, wyrabiany na terenach pomiędzy równinami wzdłuż rzeki Po a dolinami przedalpejskimi między Bergamo a Lecco. W dolinie Po panuje klimat kontynentalny, a jego sezonowa zmienność sprzyja obfitości i wysokiej jakości paszy dla bydła. Produkcja Quartirolo była pierwotnie sezonowa, wyrabiano go pod koniec lata, kiedy wypasane w systemie transhumancji bydło schodziło z letnich górskich pastwisk i żywiło się "erba quartirola" czyli trawą wyrosłą w dolinach po raz czwarty (wł. "quarto"), po trzecim koszeniu - stąd nazwa Quartirolo. To określenie może także oznaczać siano z czwartego, ostatniego przed zimą, pokosu łąk. Obecnie ser jest produkowany przez cały rok.

Posiada unijny certyfikat PDO (wł. DOP) od 1996. Dozwolony obszar produkcji - region Lombardia: prowincje Bergamo, Brescia, Como, Cremona, Lecco, Lodi, Milano, Monza i Brianza, Pavia oraz Varese. Organizacją odpowiedzialną za prawidłowość produkcji jest założone przez 11 serowarów w 1990 Consortio Tutela Quartirolo Lombardo z siedzibą w Orzinuovi (prow. Brescia). Obecnie (2024) Konsorcjum zrzesza 14 producentów sera, 8 dojrzewaczy oraz 54 firmy zajmujące się marketingiem i sprzedażą. Ser posiada znak pochodzenia w formie stylizowanego kwadratu z wgłębieniami w każdym boku i regularnie rozmieszczonymi na nim literami QLLQ.

Technologia. Używa się mleka pełnego lub częściowo odtłuszczonego, pochodzącego z dwóch lub więcej dojeń. Dopuszczalny jest dodatek zakwasu mlecznego pochodzącego z poprzednich procesów, przeprowadzonych wyłącznie w tej samej mleczarni. Podpuszczka - cielęca. Koagulacja zachodzi w temperaturze 35-44 °C w czasie 25 minut. Cięcie skrzepu jest przeprowadzane dwukrotnie (z przerwą 5-6 minut zależną od ewolucji kwasowości serwatki), po drugim cięciu kawałki osiągają wielkość orzecha laskowego. Pocięty skrzep wraz z serwatką jest umieszczany w tradycyjnych formach o kształcie prostopadłościanu. Następuje (podobnie jak w przypadku Squacquerone) procedura "stufatura" (pol. "duszenie"), która odbywa się w specjalnych pomieszczeniach o wysokiej temperaturze (26-28 °C) i wilgotności (90-95 %) i trwa od 4 do 24 godzin. Stufatura ma na celu przyspieszenie działania bakterii kwasu mlekowego, które w warunkach wysokiej temperatury i wilgotności szybciej przekształcają laktozę w kwas mlekowy. Jest to więc coś w rodzaju przyspieszonego dojrzewania. Solenie na sucho lub w solance. Dojrzewanie odbywa się w temperaturze 2-8 °C i wilgotności 80-95 %. Podczas dojrzewania sery są obracane, a skórka przemywana solanką. Żadna inna obróbka skórki nie jest dozwolona. Wariant fresco ( "świeży") dojrzewa 5-30 dni, po dłuższym dojrzewaniu ser jest określany jako maturo/stagionato ("dojrzewający"). Ostateczny kształt to prostopadłościan o płaskich powierzchniach i prostych krawędziach, o wymiarach: 18-22 cm szerokości i 4-8 cm wysokości, ważący od 1,5 do 3,5 kilogramów. Młody ser nie ma skórki, z czasem wykształca różowawobiałą, a potem czerwono-szaro-zieloną skórkę, tekstura staje się bardziej miękka, a smak intensywniejszy. Ser może być sprzedawany w całości lub porcjach.

Kupiony w Lidlu w Poznaniu (lipiec 2024) w ramach Tygodnia Włoskiego. Wyprodukowany pod marką własną Lidla Italiamo przez Arrigoni Battista SpA w Pagazzano (prowincja Bergamo, region Lombardia). Rodzina Arrigoni pochodzi z Valle Taleggio - alpejskiej doliny położonej w regionie Lombardia. Battista Arrigoni osiedlił się w Pagazzano po I wojnie światowej i w 1920 założył gospodarstwo, początkowo rolnicze, które z czasem zaczęło też zajmować się przerobem mleka. W 1935 serowarnia produkowała ser Taleggio, potem dołączyły Grana Padano i Gorgonzola (wszystkie jeszcze nie chronione certyfikatem). W połowie lat 1950. Arrigoni był jednym z głównych producentów Taleggio. Powiększono i unowocześniono zakład, który działał aż do lat 1990. pozwalając na zachowanie pozycji lidera w produkcji Taleggio. W 2003 powstał obecny kompleks przetwórczy w Pagazzano o powierzchni 60 tys. m2, na którym znajdują się zarówno serowarnie, jak dojrzewalnie i pakownie. Serowarnia przerabia 200 tys. kg mleka dziennie na dwóch liniach produkcyjnych. Mleko jest pozyskiwane z własnej farmy, a także od dostawców z terenu równiny Bergamo, położonych w maksymalnej odległości 30 km od zakładu. Jedna z dwóch dojrzewalni jest dedykowana serom z mytą skórką. Od 2011 "Arrigoni" jest chronionym trademarkiem. Poza Quartirolo Lombardo firma produkuje inne sery z certyfikatem UE: Taleggio, Gorgonzola dolce i piccante oraz Salva Cremasco, a także sery niecertyfikowane: świeże Stracchino, Caciotta, Primosale, Arri Arri, Capriccio i Fior di Capra, "unikatowe" Lucifero, Rossini, Berghem Blu i Torregio.

Kształt wyciętego z całości prostopadłościanu o wymiarach: 9 / 6 / 5 cm. 6 cm to wysokość całego sera - jedna z poziomych powierzchni ma odcisk drobnego prążkowania, na drugiej jest na tle wyraźnego prążkowania widoczny fragment znaku pochodzenia (wgłębienie w środkowej części znaku i brzeg litery Q), boczna powierzchnia ma odcisk małych wypukłych kropek, najpewniej od perforacji formy. Jest to 1/6 część całego sera. Waga porcji 250 g, więc cały ser miał minimalną wagę 1,5 kg i wymiary 18 cm długości, 18 szerokości i 5 wysokości. Cena 40 zł/kg (10 zł/opakowanie). Opakowanie - prostopadłościenny plastikowy pojemnik plus zewnętrzna folia, na której wydrukowano wszystkie informacje. Pakowany w atmosferze ochronnej.

Konsystencja spoista, wilgotna, krucha, grudkowata, lekko gumowata, z wiekiem staje się bardziej zwarta i miękka. Możliwe rzadko rozmieszczone małe nieregularne dziurki. Skórka cienka, delikatna, biało-różowawa do szaro-czerwonawej. Tu praktycznie niewidoczna i w kolorze masy, więc ser jest bardzo młody. Barwa masy biała do słomkowobiałej, tu perłowobiała. Zapach słaby, orzeźwiający, słodkawo-kwaskowaty, kwaśnego mleka, twarogu. Smak świeży, delikatny, mleczny, twarogowy, słodkawy, z lekką kwaskowatą nutą. Średnio słony. Ser smakuje dokładnie jak polski świeży (niedojrzewający) twaróg, choć zalicza się do innej grupy (jest podpuszczkowy, a nie kwasowy) i w teorii powinien dojrzewać przynajmniej 5 dni.



Copyright Gata 2024