Gata Says Cheese!


Memel
 
 
Ser litewski, z mleka krowiego pasteryzowanego, podpuszczkowy, prasowany, dojrzewający, półtwardy do twardego. Zawartość tłuszczu w suchej masie od 40% do 45%, zależnie od wariantu. Dojrzewa 2-18 miesięcy.

Produkowany wyłącznie przez powstałą w 1993 firmę Vilkyškiu pienine AB w Vilkyškiai (rejon Pagegiai, okręg Taurage, zachodnia Litwa), założyciela Vilvi Group, jednego z największych producentów nabiału w krajach bałtyckich. Od 2011 Vilvi jest także marką handlową używaną przez Vilkyškiu pienine w przypadku produktów eksportowych, a od 2020 wszyscy producenci wchodzący w skład grupy posługują się nazwą Vilvi Group, także na rynku krajowym. W 2021 Vilvi zakupiła od dostawców prawie 310 tysięcy ton mleka, a 86% produkcji grupy zostało wyeksportowane do 65 krajów, wśród których Polska zajmuje pierwsze miejsce na liście wysokości obrotów.

Zalewowe obszary dolnego biegu rzeki Nemunas (pol. Niemen) z ich niezwykle bogatymi łąkami i pastwiskami są uważane za historyczne centrum serowarstwa w regionie kulturowym i etnograficznym Mała Litwa, zwanym też Litwą Pruską, obejmującym obszar dawnego okręgu Klaipedy w Republice Litewskiej okresu międzywojennego. W miasteczku Vilkyškiai sery produkuje się od 1934, kiedy powstała pierwsza mleczarnia, zaś firma Vilkyškiu pienine (co oznacza "mleczarnia z Vilkyškiai") uważa się za kontynuatora i spadkobiercę tych tradycji. Niestety brak danych o ewentualnej ciągłości działalności mleczarni w okresie radzieckim.

W zachodniolitewskim dialekcie Kuronów, a później także w języku niemieckim nazwą Memel określano dolną część rzeki Nemunas na terytorium Prus Wschodnich, od słowa "memelis" ("cichy, spokojny") charakteryzującego łagodny dolny bieg Nemunas. Kiedy Krzyżacy zbudowali zamek w miejscu dzisiejszego litewskiego miasta Klaipeda, nazwali go Memelburg, a następnie nazwą Memel określano powstałe przy zamku miasto, które dopiero w 1945 oficjalnie stało się Klaipedą.

"Memel" nie jest chronionym znakiem handlowym. Do roku 2020 Vilkyškiu pienine produkowała różne sery półtwarde i twarde, w tym Goudę i Tilsit (jako "sery codzienne" w bloku), a także "autorskie" sery o nazwie Prussia i Žalgiris (jako wieloletni - od 2009 - sponsor klubu koszykarskiego z Kaunas o tej nazwie). W 2020 podjęto decyzję o ujednoliceniu nazewnictwa serów pod nowym brandem Memel. Najmłodszy, dojrzewający 2 miesiące wariant Memel Piquant to ser półtwardy z dodatkami: bazylią, papryczkami jalapeno lub suszonymi pomidorami (kolor powłoki wskazuje na rodzaj dodatku). 3-miesięczny ser Prussia (czarna powłoka) zmienił nazwę na Memel Prussia. 12-miesięczny Memel Reserve i 18-miesięczny twardy Memel Grand Reserve (oba w powłoce ciemnooliwkowej) to dotychczasowa marka Žalgiris. Wszystkie te warianty mają kształt niedużego płaskiego kręgu o zaokrąglonych bokach, średnicy 23-25 cm, wysokości 12 cm i wadze około 3-4 kg. W ofercie jest też miękki ser Memel Blue z niebieską pleśnią w klasycznej wersji czystej lub smarowalnej z dodatkiem suszonych pomidorów, chilli albo żurawiny.

Na stronie producenta brak konkretnych informacji o dostawcach mleka czy o technologii produkcji serów Memel, Vilvi Group podkreśla jedynie, że łączy tradycję z nowoczesnością, dojrzewając sery na tradycyjnych półkach ze świerku skandynawskiego, ale w nowoczesnych powłokach ochronnych. Raport o proekologicznym charakterze wykorzystywanych technologii informuje o podgrzewaniu mleka do 26 °C (zapewne do temperatury koagulacji) i chłodzeniu serwatki z temperatury 38 °C, co sugeruje późniejsze płukanie lub parzenie skrzepu w temperaturze wyższej niż koagulacja. Znaleziona w sieci rosyjskojęzyczna etykieta sera Žalgiris informuje, że ser nie zawiera laktozy, a w składzie są bakterie starterowe zarówno mezofilne, jak termofilne. Wszystko razem sugeruje technologię produkcji sera typu Gouda, dla której charakterystyczne jest płukanie pociętego skrzepu wodą (ang. washed-curd), co redukuje ilość laktozy (i w efekcie kwasu mlekowego), dając serowi słodki smak. Ponieważ woda stosowana do płukania jest gorąca, jednocześnie zachodzi proces parzenia (ang. scalding) skrzepu. Termin jest mylący, ponieważ temperatura "parzenia" w tym przypadku nie przekracza 38 °C. Skrzep jest prasowany w formie, a następnie solony w solance. Goudy dojrzewają naturalnie "na suchą skórkę" lub w otoczce z parafiny albo powłoki polioctanowej, co zmniejsza utratę wilgoci i zapobiega rozwojowi pleśni powierzchniowej.

Zdjęcie górne:
Memel Piquant - dojrzewający 2 miesiące ser półtwardy z dodatkiem bazylii (0,2%). Zawartość tłuszczu 23,8g/100g. Zawartość tłuszczu w suchej masie 45%. Masa sera barwiona na zielono E141 (kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin) i E160a (karoteny). Kupiony w Intermarché.

Trójkątny wycinek o boku 11,5 cm i wysokości 12 cm (w centralnej części) oraz masie 180 g, pakowany w atmosferze ochronnej. Konsystencja twarda, zwarta, jednolita, elastyczna, sucha. Pojedyncze drobne oczka. Barwa intensywnej zieleni z odcieniem oliwkowym, widoczne ciemniejsze cząstki bazylii, część przy skórce o ton ciemniejsza. Skórka prawie niezaznaczona, pokryta powłoką polioctanową w kolorze zielonym identycznym z barwą miąższu. Zapach łagodny, słodkawy, mleczno-ziołowy, z lekką pikantną nutką. Smak delikatny, słodki, śmietankowy, pikantno-ziołowa nuta bazylii dobrze wyczuwalna, ale zrównoważona.

Zdjęcie dolne:
Memel Grand Reserve - dojrzewający 18 miesięcy ser twardy. Zawartość tłuszczu 24g/100g. Zawartość tłuszczu w suchej masie 40%. Kupiony w Carrefourze (CH Posnania).

Trójkątny wycinek o boku 12 cm, wysokości 12 cm (w centralnej części) i masie 180 g, pakowany w atmosferze ochronnej. Konsystencja twarda, sucha, gładka, jednolita, elastyczna. Brak dziurek. Skórka słabo zaznaczona, nieco bardziej twarda, pokryta powłoką polioctanową w kolorze ciemnooliwkowym. Barwa miąższu jasnożółta, 3 mm przy skórce o ton ciemniejsze, z szarawym odcieniem. Zapach niezbyt silny, dość ostry, pikantny, z owocową nutą. Smak intensywny, słodko-pikantny, owocowy, z lekkim orzechowym posmakiem, dość mocno słony.
 



Copyright Gata 2022