Ser
litewski, z mleka krowiego pasteryzowanego, podpuszczkowy,
prasowany, dojrzewający, półtwardy do twardego. Zawartość
tłuszczu w suchej masie od 40% do 45%, zależnie od wariantu.
Dojrzewa 2-18 miesięcy.
Produkowany wyłącznie przez powstałą w 1993 firmę Vilkyškiu
pienine AB w Vilkyškiai (rejon Pagegiai, okręg Taurage, zachodnia
Litwa), założyciela Vilvi Group, jednego z największych producentów
nabiału w krajach bałtyckich. Od 2011 Vilvi jest także marką
handlową używaną przez Vilkyškiu pienine w przypadku produktów
eksportowych, a od 2020 wszyscy producenci wchodzący w skład
grupy posługują się nazwą Vilvi Group, także na rynku krajowym.
W 2021 Vilvi zakupiła od dostawców prawie 310 tysięcy ton
mleka, a 86% produkcji grupy zostało wyeksportowane do 65
krajów, wśród których Polska zajmuje pierwsze miejsce na liście
wysokości obrotów.
Zalewowe obszary dolnego biegu rzeki Nemunas (pol. Niemen)
z ich niezwykle bogatymi łąkami i pastwiskami są uważane za
historyczne centrum serowarstwa w regionie kulturowym i etnograficznym
Mała Litwa, zwanym też Litwą Pruską, obejmującym obszar dawnego
okręgu Klaipedy w Republice Litewskiej okresu międzywojennego.
W miasteczku Vilkyškiai sery produkuje się od 1934, kiedy
powstała pierwsza mleczarnia, zaś firma Vilkyškiu pienine
(co oznacza "mleczarnia z Vilkyškiai") uważa się
za kontynuatora i spadkobiercę tych tradycji. Niestety brak
danych o ewentualnej ciągłości działalności mleczarni w okresie
radzieckim.
W zachodniolitewskim dialekcie Kuronów, a później także w
języku niemieckim nazwą Memel określano dolną część rzeki
Nemunas na terytorium Prus Wschodnich, od słowa "memelis"
("cichy, spokojny") charakteryzującego łagodny dolny
bieg Nemunas. Kiedy Krzyżacy zbudowali zamek w miejscu dzisiejszego
litewskiego miasta Klaipeda, nazwali go Memelburg, a następnie
nazwą Memel określano powstałe przy zamku miasto, które dopiero
w 1945 oficjalnie stało się Klaipedą.
"Memel" nie jest chronionym znakiem handlowym. Do
roku 2020 Vilkyškiu pienine produkowała różne sery półtwarde
i twarde, w tym Goudę i Tilsit (jako "sery codzienne"
w bloku), a także "autorskie" sery o nazwie Prussia
i Žalgiris (jako wieloletni - od 2009 - sponsor klubu koszykarskiego
z Kaunas o tej nazwie). W 2020 podjęto decyzję o ujednoliceniu
nazewnictwa serów pod nowym brandem Memel. Najmłodszy, dojrzewający
2 miesiące wariant Memel Piquant to ser półtwardy z dodatkami:
bazylią, papryczkami jalapeno lub suszonymi pomidorami (kolor
powłoki wskazuje na rodzaj dodatku). 3-miesięczny ser Prussia
(czarna powłoka) zmienił nazwę na Memel Prussia. 12-miesięczny
Memel Reserve i 18-miesięczny twardy Memel Grand Reserve (oba
w powłoce ciemnooliwkowej) to dotychczasowa marka Žalgiris.
Wszystkie te warianty mają kształt niedużego płaskiego kręgu
o zaokrąglonych bokach, średnicy 23-25 cm, wysokości 12 cm
i wadze około 3-4 kg. W ofercie jest też miękki ser Memel
Blue z niebieską pleśnią w klasycznej wersji czystej lub smarowalnej
z dodatkiem suszonych pomidorów, chilli albo żurawiny.
Na stronie producenta brak konkretnych informacji o dostawcach
mleka czy o technologii produkcji serów Memel, Vilvi Group
podkreśla jedynie, że łączy tradycję z nowoczesnością, dojrzewając
sery na tradycyjnych półkach ze świerku skandynawskiego, ale
w nowoczesnych powłokach ochronnych. Raport o proekologicznym
charakterze wykorzystywanych technologii informuje o podgrzewaniu
mleka do 26 °C (zapewne do temperatury koagulacji) i chłodzeniu
serwatki z temperatury 38 °C, co sugeruje późniejsze płukanie
lub parzenie skrzepu w temperaturze wyższej niż koagulacja.
Znaleziona w sieci rosyjskojęzyczna etykieta sera Žalgiris
informuje, że ser nie zawiera laktozy, a w składzie są bakterie
starterowe zarówno mezofilne, jak termofilne. Wszystko razem
sugeruje technologię produkcji sera typu Gouda,
dla której charakterystyczne jest płukanie pociętego skrzepu
wodą (ang. washed-curd), co redukuje ilość laktozy (i w efekcie
kwasu mlekowego), dając serowi słodki smak. Ponieważ woda
stosowana do płukania jest gorąca, jednocześnie zachodzi proces
parzenia (ang. scalding) skrzepu. Termin jest mylący, ponieważ
temperatura "parzenia" w tym przypadku nie przekracza
38 °C. Skrzep jest prasowany w formie, a następnie solony
w solance. Goudy dojrzewają naturalnie "na suchą skórkę"
lub w otoczce z parafiny albo powłoki polioctanowej, co zmniejsza
utratę wilgoci i zapobiega rozwojowi pleśni powierzchniowej.
|
Zdjęcie
górne: |
Memel Piquant - dojrzewający
2 miesiące ser półtwardy z dodatkiem bazylii (0,2%). Zawartość
tłuszczu 23,8g/100g. Zawartość tłuszczu w suchej masie 45%.
Masa sera barwiona na zielono E141 (kompleksy miedziowe chlorofili
i chlorofilin) i E160a (karoteny). Kupiony w Intermarché.
Trójkątny wycinek o
boku 11,5 cm i wysokości 12 cm (w centralnej części) oraz
masie 180 g, pakowany w atmosferze ochronnej. Konsystencja
twarda, zwarta, jednolita, elastyczna, sucha. Pojedyncze drobne
oczka. Barwa intensywnej zieleni z odcieniem oliwkowym, widoczne
ciemniejsze cząstki bazylii, część przy skórce o ton ciemniejsza.
Skórka prawie niezaznaczona, pokryta powłoką polioctanową
w kolorze zielonym identycznym z barwą miąższu. Zapach łagodny,
słodkawy, mleczno-ziołowy, z lekką pikantną nutką. Smak delikatny,
słodki, śmietankowy, pikantno-ziołowa nuta bazylii dobrze
wyczuwalna, ale zrównoważona.
|
Zdjęcie
dolne: |
Memel Grand Reserve
- dojrzewający 18 miesięcy ser twardy. Zawartość tłuszczu
24g/100g. Zawartość tłuszczu w suchej masie 40%. Kupiony w
Carrefourze (CH Posnania).
Trójkątny wycinek o boku 12 cm, wysokości 12 cm (w centralnej
części) i masie 180 g, pakowany w atmosferze ochronnej. Konsystencja
twarda, sucha, gładka, jednolita, elastyczna. Brak dziurek.
Skórka słabo zaznaczona, nieco bardziej twarda, pokryta powłoką
polioctanową w kolorze ciemnooliwkowym. Barwa miąższu jasnożółta,
3 mm przy skórce o ton ciemniejsze, z szarawym odcieniem.
Zapach niezbyt silny, dość ostry, pikantny, z owocową nutą.
Smak intensywny, słodko-pikantny, owocowy, z lekkim orzechowym
posmakiem, dość mocno słony.
|
|